Op een terras. Een groep van vijf mensen, twee mannen, drie vrouwen. Een vrouwelijke ober. Eén van de mannen was aan het giechelen, hij bracht zijn twee handen naar de borsten van de ober en zei ‘tutuuuut’. De ganse tafel begon te lachen. Hmm, lachen om wat?! Wat was er lachwekkend? De tuuut? Het gebaar ? Het geheel? Lacht men om het gebeuren? Of gewoon om dat er een groepsgebeuren gaande is?! Staat men nog stil bij zo een aktie. Ik denk het niet, want anders zou men dit niet lachwekkend vinden. Het zien van de situatie raakte me en vond de situatie werkelijk zielig.
Toen ik naar binnen ging om te betalen, vroeg ik de ober of de mensen familie waren van haar. “Neen, het zijn cliënten”. “Had jij daar geen last van dat de man zo naar je borsten kwam?” “het zijn klanten. Hij kwam ook niet echt aan mijn borsten. Ik ben het nu al gewoon.”… Gewoon…. Ik kon niet anders dan mijn ogen een ‘onbegrijpende indruk’ na te laten.
Als ik, als volwassen vanuit mijn positie op terras zag dat de handen de borsten hadden geraakt, dan had een kind dit waarschijnlijk niet anders gezien. En ook al werden ze al of niet aangeraakt. Welke boodschap geeft men hierbij. Is dit een normale situatie? Is dit gedrag OK? Neen, dit vind ik alles behalve ok, voor mij is hier een duidelijk probleem van grensoverschrijdend gedrag.
En voor mij is hier ook gedeelde verantwoordelijkheid in.
….als opgroeiend kind zie je dat iedereen lacht… Dan zal dit waarschijnlijk niet abnormaal zijn.
Zo ervaarde ik dit zelf als kind.
Ik herinner me dat we iedere zondag naar één van de nonkels en tantes gingen. Dit was een wekelijks zondagsuitstapje. Als kind zag ik graag die mensen – als volwassen nog – alleen een herhalend grensoverschrijdend gedrag heeft me afstand doen nemen.
Ik zie, hoor nog de situatie alsof het gisteren was, vandaag kan ik erover praten al kijkend naar een toneelspel zonder er me schuldig over voelen.
Als puber zat ik op school ‘snit en naad’ en wanneer ik een kledingstuk maakte daar was ik ook fier op. Zo maakte ik af en toe een rok op school – broeken waren zeldzamer, ik zat namelijk op een meisjesschool – en droeg ik die op zondagavond. Bij het binnenkomen maakte mijn nonkel altijd grapjes – of ten minste dit is wat hij dacht – en zei al lachend, bijna spottend “olala, elle a une jupeee” of “fait moi voir c’est belles petite jambes cachée” en dat terwijl hij telkens met zijn handen richting mijn dijen floreerde of hij een poging deed om onder mijn rok te gaan met een ‘giechelend joker face’. Ik deed dan telkens een poging om een cirkel te maken of mijn poep in een snelheid naar achter te brengen zodat hij mijn benen niet kon aanraken. En dan reageerde hij al giechelend alsof het een spelletje was – voor hem was het een spel, een pervers spel. En als dit niet lukte, dan kon ik me wel aan ‘un pincement des faisse’ verwachten.
Wanneer hij zijn slag niet haalde, kon het wel eens gebeuren dat wanneer we aan tafel zaten, op momenten waar ik het niet meer verwacht of wanneer ik uit de keuken kwam en langs de tafel wandelde… dat ik nog net kon ontglippen aan zijn volle handen. Zijn spel bracht echter gans de ruimte aan het lachen en vandaag vraag ik me af wat het meest pijn aanvoelde toen ik hier allemaal bewust van werd, zijn misplaatste grappen of alle andere ogen die toekeken en mee luidop aan het lachen waren zonder daar ooit maar een halt aan te roepen.
Dit is wat ik noem gedeelde verantwoordelijkheid. Het toezien, het laten gebeuren, er niets opzeggen en meedoen aan het spel. Oh plezant dat het was.
Vandaag zou ik reacties kunnen horen als ‘ja maar waarom bleef je gaan, waarom sprak je er niet over.’ Wanneer je hierin opgroeid en je dit als jong kind meemaakt, dan heb je dit niet onmiddelijk door dat het ongepast is en zeker niet wanneer iedereen toekijkt, mee lacht en dan nog in familie situaties en je je nonkel graag ziet. De liefde, graag zien van een kind naar volwassen in zijn volle puurheid.
Dan leer je dit als’ normaal’ zien, ook al wordt je op latere leeftijd gewaar dat er iets niet juist aanvoeld. Dan heeft je hoofd ondertussen aangeleerd ‘ och je maakt je dat zelf wijs’, vooral wanneer je het dan aankaart en zelf die reactie krijgt, wat trouwens niet enkel bij dit onderwerp was. Was het niet ‘mezelf wijsmaken dan kwam het woord’ uitlokken’ met een dikke portie ongeloof om je nog meer te doen twijfelen aan jezelf. Met daarbij een portie angst er boven door de gevolgen die er ontstonden van durven spreken.
En als het hem niet lukte, dan had ik een kleinere broer die werkelijk dacht dat het een spelletje was en hem achterna deed. Ocharme, het beeld dat een jongen, toen nog kind, kreeg van hoe zich gedragen naar vrouwen. Een vrouw zien als speeltje, als object.
Er was (was… voor mezelf alvast) duidelijk een probleem in de familie op dit vlak… een probleem verborgen in een potje met een hermetisch deksel erop. Je weet wel, zo eentje met een rubber boord om het zeker heel goed vacuum te trekken.
Ik hoop dat met mijn vraag aan de ober, ik een bewustzijnszaadje heb kunnen zaaien.
De weg naar... 